Mineraller ve önemi

Mineraller, insan hayatının vazgeçilemez temel maddelerindendir. İnsan vücut ağırlığının yüzde 4-6 arasındaki miktarını mineraller oluşturur. Mineraller, diş ve kemiklerin yapısal oluşumuna katıldığı gibi kasların ve sinirlerin elektrokimyasal ve metabolik süreçlerinde aktif rol alırlar. Ayrıca, biyokimyasal tepkide katalizör görevi gören minerallerde bulunur. İnorganik maddeler olan mineraller, enerji üretimi, büyüme ve iyileşme gibi vücut fonksiyonlarında görev alırlar ancak metabolize edilemezler.

Taş ve kaya parçalarında bulunan mineral tuzları, bir süre toprağa karışır. Mineraller daha sonra bitkiler ve bu bitkilerle beslenen hayvanlar aracılığıyla insanlara geçer. Minerallerin çoğu besinlerde organik maddelere bağlı olarak bulunur. İnsan vücudundaki mineral çeşidinin 30 üzerinde olduğu ve deniz suyundaki tuzlarla vücuttakiler arasında benzerlik bulunduğu belirtilmektedir.

Mineraller; makromineraller ve mikromineraller olarak ikiye ayrılmaktadır. Kalsiyum, magnezyum, potasyum, sodyum ve fosfor makromineraller grubuna girer. Bunların vücudumuzdaki ve aldığımız besinlerdeki oranları da yüksektir.  Mikromineraller ise bor, brom, bakır, germanyum, iyot, demir, manganez, molibden, selenyum, silikon, sülfür, vanadyum ve çinkodur. Bunların vücudumuzdaki ve besinlerdeki oranları makrominerallere göre çok daha azdır. Vücuttaki minerallerin çoğunu ise kalsiyum ve fosfor oluşturur. Her mineralin kendine özgü ve birbirini tamamlayıcı görevi bulunmaktadır. Örneğin, iyot trioit hormonu, demir hemoglobin, kalsiyum kemik ve diş yapımında kullanılır. Kemik ve dişlerin sağlığı için kalsiyum yeterli değildir, bunun için fosfor ve fluroid gibi mineraller de gereklidir. Demirin kullanılmasına ise bakır da yardımcıdır. Mineraller, vücut çalışmasındaki görevlerini öteki besin öğeleriyle birlikte yerine getirir. Örneğin, kemiklerin sağlıklı büyümesi için mineraller yeterli değildir; D, C vitaminleri ve öteki besin öğeleri alınmazsa kemikler normal büyüyemez.

Vücudun minerallerden yararlanma derecesi de minerallerin türüne, besinin çeşidi ve bileşimine, diyetin özelliklerine ve bireyin durumu gibi etkenlere göre farklılık gösterir. Mineraller, vücutta kemik ve kas dokularında bulunurlar. Minerallerin yokluğunda vücuttaki kimyasal reaksiyonlar oluşmazken, vücutta aşırı bulunmaları durumunda ise mineral toksitesi oluşması durumu vardır. Mineraller, vücuda girmelerinden hemen sonra hücrelere geçerler. Bu minerallerden bir kısmı depolanırken, bir kısmı da hemen ter ve idrar yoluyla dışarı atılır. Mineraller vücuda girdikten sonra diğer minerallerle emilim konusunda yarış halinde olurlar. Bu yüzden mineralleri alırken herhangi bir vitaminden gereğinden çok alınmaması uygun olur. Çünkü bu vücutta çeşitli zararlı etkilere yol açabilir. Mineral eksikliği durumunda da tamamlayıcı tablet, kapsül, toz, sıvı ve şelat formlarında mineral alınabilir.

Ancak son yıllarda özellikle tarım toprakları mineraller açısından gittikçe zayıflamaktadır. Bunun sebebi ise tarım yapılırken kullanılan yoğun fosfat ve kimyasal gübrelerdir. Dolayısıyla vücut için gerekli mineralleri insanlar yeteri kadar tedarik edememe tehlikesiyle karşı karşıyadır. Genel beslenme oranında minerallerin oranının gittikçe azalması da uzmanlarca yüzyılımızdaki hastalıkların ana sebepleri arasında gösterilmektedir.